قسمت بیست و هفتم 

دومین انتخاب خوب

اقتصاددانان در مورد منافع بازار‌های آزاد و بهینه زیاد سخن می‌گویند. وقتی بازاری شکست می‌خورد، اولین واکنش معمولا این است که مداخله‌ای برای حل مسئله پیشنهاد شود. نظریه دومین انتخاب خوب نشان می‌دهد مسئله خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. فرض کنید نگران این باشیم که شرکتی بازار فولاد را انحصاری کند. انحصار طلبی معمولا قیمت را بالا برده و خروجی را به نسبت ایده‌آل اجتماعی محدود می‌کند. بنابراین ما پیشنهاد مداخله از طریق سیاست «ضدانحصار» را می‌دهیم تا شرکت به رقبای کوچک‌تر تقسیم شود: در این صورت خروجی فولاد افزایش یافته و قیمت افت می‌کند. ولی فرض کنید یک شکست بازاری دیگر رخ دهد: شرکت گازهایی را در هوا منتشر می‌کند که به محصولات کشاورزی اطراف صدمه می‌زند. شرکت این هزینه را در نظر نمی‌گیرد؛ اگر این کار را کرده بود، فولاد کمتری تولید می‌کرد. بنابراین یک یک شکست بازاری – خروجی کمتر ناشی از انحصار طلبی – منجر به شکست دیگر از نوع هزینه‌های آلودگی بابت تولید زیاد می‌شود. اصلاح تنها یک شکست – مثلا انحصار طلبی – ممکن است اوضاع را بدتر کند، چون محصولات کشاورزی حتی بیشتر از قبل آسیب می‌بینند.

می‌توانید قسمت قبل را از اینجا و قسمت بعد را  از اینجا دنبال کنید.

| نویسنده: بنیامین رضایی |